Opinie: reizen doen we samen

Deze opinie verscheen maandag 23 november in het NRC.

Onder de kop ‘Dringen in de ochtendspits, komt dat weer terug na corona?’ deden drie experts in het NRC een voorspelling over de blijvende impact van corona op de Nederlandse mobiliteit. Twee van hen voorspellen dat er minder gebruik gemaakt zal worden van openbaar vervoer en meer van individueel vervoer. Deze voorspellingen gaan regelrecht in tegen de maatschappelijke ontwikkelingen die sinds enige jaren zijn ingezet en lijken bovendien niet onderbouwd te kunnen worden.

Neem de bewering van Steven van Eijck, voorzitter van de RAI, dat tweedehands auto’s momenteel heel goed verkopen. De cijfers laten een heel ander beeld zien. De groei in verkoop van tweedehands auto’s is over de eerste drie kwartalen van dit jaar slechts 1.3% en blijft daarmee zelfs achter bij dezelfde periode vorig jaar. De verkoop van nieuwe auto’s ligt zelfs 23% achter op vorig jaar. Het beeld dat reizigers massaal naar de auto overstappen, klopt dus niet. Wegens het vele thuiswerken en onderwijs op afstand is het duidelijk rustiger in het openbaar vervoer, maar zelfs tijdens deze lockdown wordt er dagelijks circa 2 miljoen keer ingecheckt met de OV-chipkaart. De stelling van Carlo van de Weijer dat het nodig is om OV te “transformeren van aanbod- naar vraaggestuurd” kan daarmee niet worden bevestigd en is zelfs ronduit onwenselijk.

Waarom onwenselijk? Het OV speelt een sleutelrol bij de oplossing van klimaat- en leefbaarheidsvraagstukken. Ook voor de persoonlijke gezondheid is het OV van groot belang. Het Rijk geeft miljoenen uit aan het preventieakkoord om zo onder andere obesitas te lijf te gaan. De reiziger loopt of fietst naar zijn halte en krijgt gratis beweging. Het gebruik van het openbaar vervoer groeit al jaren met name in en rond de grote steden. Deze steden kunnen alleen maar leefbaar gehouden worden door maximale inzet op duurzaamheid. Meer groen, meer lopen, meer fietsen, meer samen reizen in het OV. De echte verandering is juist dat in steden individualisme niet meer past. 

Wat er nodig is, is juist een groei van het openbaar vervoer. Het thuiswerken maakt het mogelijk voor gezinnen om de tweede auto de deur uit doen. Deze auto staat meer stil dan dat hij rijdt en is daarmee een flinke kostenpost. Het openbaar vervoer kan hier een populair alternatief worden. Daarvoor moet wel een goed OV-aanbod gecreëerd worden. Bijvoorbeeld door hogere frequenties in de daluren, om reizigers te trekken op de rustigere momenten van de dag. Eén van de succesfactoren in het openbaar vervoer is namelijk juist het creëren van aanbod. We zien overal dat korte wachttijden, eigen busbanen en daarmee grotere betrouwbaarheid, zorgen voor groei van het gebruik van OV. Want daar waar een alternatief voor het individualistisch vervoer is ontwikkeld, blijken juist veel reizigers over te stappen naar het collectief vervoer. Denk dus niet na over het schrappen in OV-aanbod, maar investeer in uitbreiden. Alleen samen krijgen we de files onder controle.

Freek Bos,
Directeur Rover