Toegankelijkheid
Reizen met extra wielen
De meeste reizigers hoeven nauwelijks na te denken bij de dagelijkse OV-reis, zolang er geen problemen zijn die de reis verstoren. Maar voor sommige reizigers is het altijd een beetje spannend om aan de reis te beginnen. Zoals bij Jan en Mienke. Ze kennen elkaar niet, maar bieden ons beide een kijkje in hoe de reis kan verlopen wanneer je gebonden bent aan een rolstoel.
Editie 3, 2025 | Sanne van Galen

Met hulp de trein in
Foto: Martin Oudenaarden
Jan Meursing is 75 jaar en woont in Gieten, halverwege Assen en Veendam. In 1968 belandde hij als 18-jarige jongen in een rolstoel na een auto-ongeluk. Mienke van Alphen is 32 jaar en woont in Rumpt, op de Veluwe. Zij is altijd rolstoelafhankelijk geweest doordat ze te vroeg werd geboren en daarbij een hersenbeschadiging opliep. Jan is een ervaring OV-reiziger. Gemiddeld zit hij iedere week wel een keer in de bus van Qbuzz. Een paar keer per jaar reist hij ook met de trein. Hij is actief geweest in het OV-Consumentenplatform Drenthe en heeft dus ook meegepraat over het plaatselijk openbaar vervoer. Mienke is in het dagelijks leven afhankelijk van haar aangepaste bus, die iemand anders voor haar moet besturen. “Vanuit de bus voel ik mij dan wel de Queen van West Betuwe, want ik wordt gereden”, zegt ze. Dat lukt echter niet altijd, waardoor ze ook is aangewezen op taxivervoer “maar wanneer je aankomt blijft dan onzeker en dit bezorgd mij regelmatig onzekerheid en spanning”. Daarom besloot Mienke onlangs om eens te proberen of de trein geen betere optie is.
Zelfstandig en vrij
Want waar de meeste reizigers nauwelijks bij stil staan, is het voor sommige mensen heel bijzonder om zelfstandig en vrij te kunnen reizen. Ook Jan heeft daarom goede herinneringen aan zijn OV-reizen. “Dan denk ik aan de tocht die ik in september 2022 maakte naar Oudeschans in de provincie Groningen”, vertelt hij. “De afspraak was dat iedere deelnemer van de Consumentenplatformen Drenthe en Groningen vanaf huis met het OV naar Oudeschans zou reizen, gebruikmakend van bus of trein en HUB taxi. Ikzelf reisde met de streekbus van Gieten naar Borger en vandaar naar Winschoten en daarbij kwam ik door een gebied waar ik de laatste jaren niet meer geweest was. In Winschoten reisden we gezamenlijk in een Hub taxi naar het kleine dorpje Oudeschans en daar hebben we heerlijk gegeten in een goed restaurant”.
Een werkende stationslift
En nog zoiets waar je als dagelijkse reiziger lang niet altijd bij stilstaat: hoe fijn het is om te kunnen rekenen op een werkende stationslift. Dit gaf Mienke de nodige zorgen bij haar recente reis naar een theater in Den Bosch: “De ochtend van vertrek bracht wat spanningen met zich mee, want ik hoorde van iemand dat de lift bij het station van Geldermalsen het niet deed. Een alternatief kan dan zijn om een andere route te kiezen zodat je geen gebruik hoeft te maken van de lift in Geldermalsen. Maar dan moet je weer reizen met een R-net trein waar je niet zonder assistentie in kan, dat vond ik te veel gedoe. Dan ga ik liever met mijn aangepaste auto. Maar toevallig reisde een kennis van mij een paar uur voor mij uit en liet mij weten dat de liften bij Geldermalsen het weer deden op de dag van mijn reis. En dat bleek inderdaad zo te zijn. Ik was zo blij als een kind in de snoepwinkel. Ik kon gewoon zelfstandig in de trein - hoe leuk is dat!”.
Zonder assistentie
Mienkes blijdschap om zonder assistentie op reis te kunnen, hield helaas geen stand. “Bij aankomst in ‘s-Hertogenbosch bleek de treeplank niet ver genoeg op het perron te komen, waardoor er een groot gat ontstond en ik er niet zelfstandig uit de trein kon komen. Op dat moment had ik een hartslag van vierhonderd. Ik drukte in de trein op de hulpknop. Er kwam een vriendelijke vrouw van de NS die vroeg of ze mijn rolstoel kon tillen. Helaas is mijn rolstoel niet te tillen, dus de medewerker besloot telefonisch te overleggen. Na een kwartier had zij een plankje gevonden of gekregen en legde deze voor mij uit. Wat een opluchting, op het moment dat ik mijn wielen op het perron voelde zakte ook gelijk mijn hartslag weer naar normaal”. Mienke overwoog nog even om voor d eterugreis dan toch maar assistentie aan te vragen mar dat was volgens de NS-medewerker niet nodig, op de terugweg zou er een andere trein rijden met een goed werkende treeplank. Mienke was opgelucht: “Ik voelde mij even net zoals iedereen die met de trein reist. Mijn hart maakte een sprongetje, geen aangepast vervoer, gewoon even een mens die in Brabant is”. Helaas bleek op de terugweg toch weer diezelfde trein zich aan te dienen, met de tekort schietende treeplank. De machinist bood hulp. “Gelukkig was ik vroeg genoeg op het perron, ik zat al zeven minuten voor vertrek in de trein”, vertelt Mienke. “Toch heb ik door deze ervaring geleerd dat ik altijd assistentie moet aanvragen. Ik baal wel want waarom blijf ik toch nog af en toe een uitzondering? Ik geniet van zelfstandigheid, dit is zó belangrijk voor iemand zijn eigenwaarde”.

Mienke van Alphen

Jan Meursing
Wachten in de kou
Helaas kan ook Jan meepraten over hulpmiddelen die het laten afweten: “in januari wilde ik na afloop van een vergadering in Assen met de Qliner naar Gieten reizen. Deze bus bleek een kapotte lift te hebben en dat betekende dat ik een half uur moest wachten op de volgende bus. Tot mijn grote
ergernis was de lift van die bus ook kapot en dus nog eens een half uur wachten. Eindelijk bij de derde bus ging alles goed en wist deze chauffeur precies hoe de bediening van de lift werkt. Wel kwam ik dus een uur later dan gepland thuis en heb ik een uur moeten wachten in de januari-kou. Gelukkig kon in station Assen schuilen.”
Boete voor Qbuzz
Het was niet een uniek voorval: Jan wordt regelmatig bij de halte achtergelaten door Qbuzz omdat de liften het niet doen of de chauffeurs niet weten hoe deze werken. Het leidde ertoe dat Rover-Drenthe en het Ov-Consumentenplatform in actie kwamen en een oplossing eiste van Qbuzz. Daarop besloot het OV-bureau voor de provincies Groningen en Drenthe om Qbuzz een boete van 10.000 euro op te leggen en tot verbetering te manen. Helaas is Jan sindsdien toch weer bij de halte achtergebleven. “Het verleden maakt ook dat ik mijn twijfels heb over een oplossing maar aan de andere kant staat
er nu wel zoveel druk op dat Qbuzz wel zal moeten. Maar......... in dit geval eerst zien en dan geloven!” antwoordt Jan op de vraag of hij betere hoop heeft op de toekomst. Maar als Qbuzz zich betert dan zijn de liften op het station voor hem de volgende drempel, voorspelt Jan.
Hoog op de agenda
Wisselende ervaringen dus voor deze rolstoelers. Voor Rover en reden om toegankelijkheid van het OV hoog op de agenda te zetten. En voor andere reizigers misschien een reden om eens te bedenken hoe fijn het is om altijd vrij en zelfstandig te kunnen reizen, zelfs op een moment dat er wat vertraging is.