Fiets mee in de trein

Belangrijke verbindingen zijn:

• Internationale Intercity Amsterdam C - Rotterdam C - Breda - Antwerpen - Brussel Zuid/Midi
• Stoptrein Maastricht - Luik (aansluiting vanaf Luik richting Brussel)
• Stoptrein Roosendaal - Antwerpen

Naar België kan de fiets mee in de Intercity Brussel, ook wel de Beneluxtrein, vanaf Amsterdam Centraal of Den Haag HS naar Antwerpen en Brussel-Zuid. Andere mogelijkheden zijn de stoptreinen van Roosendaal naar Antwerpen en van Maastricht naar Luik. 

Fietsplekken in de intercity naar Antwerpen en Brussel moeten alleen in de maanden juli en augustus gereserveerd worden. De rest van het jaar is dit niet mogelijk. De kans op onbezette fietsplekken is het grootst op Amsterdam Centraal en Schiphol. Vanaf Rotterdam is de intercity naar Antwerpen/Brussel vaak bomvol. Als er dan nog geen vier fietsen staan, worden de fietsplekken in de praktijk vaak gebruikt voor kinderwagens, koffers of als staplek voor reizigers die geen zitplaats kunnen vinden.

In België kan de fiets mee in alle binnenlandse treinen. De ruimte voor de fiets is in veel treinen echter zeer beperkt – op drukke momenten kan het voorkomen dat je niet mee kunt. Je moet op het perron de treinbegeleider (conducteur) vragen om het fietsencompartiment voor je te openen. Geef aan waar je uitstapt, zodat de treinbegeleider tijdig de deur voor je kan openen. Binnenlandse fietskaartjes kun je kopen op de stations.

Tips:

De fiets kan ook mee in de kusttram van Knokke naar De Panne. Reis hiervoor naar Vlissingen, ga met de veerboot naar Breskens en fiets vervolgens naar Knokke. Vanaf De Panne kun je eventueel verder fietsen naar Frankrijk.

Fiets van Tilburg grotendeels over het voormalig railtraject naar Turnhout. Vanaf Turnhout rijden treinen met fietsvervoer naar Binche bij de grens van België en Frankrijk. Fiets voor een groot deel over een voormalig railtraject naar Maubeuge in Frankrijk en daarna met de trein naar bijvoorbeeld Parijs.

In de meeste Nederlandse treinen mag de fiets mee. Wel moet hiervoor een toeslag worden betaald en een aantal regels worden gevolgd.

Dagkaart Fiets
De Dagkaart Fiets kost €7,50. Deze is geldig voor alle treinreizen, ook bij meerdere vervoerders. De dagkaart is te koop bij de kaartautomaat, maar ook in de reisapps van de vervoerdsbedrijven. Apart inchecken is niet nodig.

Alleen in de daluren behalve bij een internationale aansluiting
Vanwege beperkte ruimte in treinen tijdens de spits, mag de fiets niet mee tussen 6:30 en 9:00 en tussen 16:00 en 18:30 uur. Voor die tijden inchecken en dan de reis tijdens de spits afmaken, is ook niet toegestaan. In weekenden, in de maanden juli en augustus en op sommige feestdagen geldt deze beperking niet. Wie reist naar of van een internationale trein, mag de gehele dag een fiets in de trein meenemen. Bij Arriva hoeft er op sommige momenten geen Dagkaart Fiets te worden gekocht, daarentegen is de fiets op bepaalde dagen zoals Bevrijdingsdag en Koningsdag helemaal niet toegestaan in de treinen van Arriva. 

Speciale fietssoorten
Vouwfiets: deze fiets mag gratis en ook in de spits mee als hij kan worden ingevouwen. De fiets mag niet in het bagagerek of een plek van andere fietsen bezetten.

Aangepaste fiets (i.h.k.v. WMO): deze fiets mag gratis en ook in de spits mee. Sommige vervoerders vragen wel om het tonen van een gehandicaptenparkeerkaart, WMO-vervoerspas, Valys-pas of OV-begeleiderskaart.

Bakfietsen, ligfietsen, tandems, fietsen met een verbrandingsmotor en aanhangwagentjes zijn niet bij iedere vervoerder toegestaan. Kijk vooraf even op de website van de betreffende vervoerder.

Maak gebruik van het speciale fietsgedeelte
Kijk op het perron goed naar de deuren op de trein. Op sommige deuren staat een fiets aangegeven. Maak gebruik van deze ingang want hier is de ruimte voor de fietsen. De plekken voor de fietsen hebben prioriteit voor fietsers: andere reizigers moeten hier plaats maken voor de fiets.

Wat als er niet genoeg ruimte is?
Met name met goede weersomstandigheden is het meenemen van de fiets in de trein aantrekkelijk. Er zijn veel reizigers die hier gebruik van maken. Op het traject richting Harlingen wordt met grotere vervoerscapaciteit gereden om het aantal fietsers op de Waddeneilanden te kunnen faciliteren. Helaas komt het soms voor dat een trein te weinig plek heeft voor reizigers en hun fiets. In dit geval zit er niks anders op dan op de volgende trein te wachten. Doe hiervan dan ook gerust een melding aan Rover, dit helpt ons bij de inzet voor voldoende capaciteit voor reizigers met hun fiets.  

Reizen naar Duitsland

Via Bad Bentheim
De intercity naar Berlijn vertrekt elke 2 uur vanaf Amsterdam Centraal en stopt in Nederland in Hilversum, Amersfoort, Apeldoorn, Deventer, Almelo en Hengelo. In deze trein zijn 16 fietsplaatsen. De intercity naar Berlijn biedt aantrekkelijke aansluitingen in:

• Osnabrück, o.a. naar Bremen, Hamburg en Noord-Duitsland;
• Hannover, o.a. naar Kassel, Zuid-Duitsland (zie verderop in deze tekst), Donau Radweg, Oostenrijk, nachttreinen naar Wenen en Innsbruck;
• Berlijn, o.a. naar Dresden, Praag en Polen

Via Zevenaar en Emmerich
De fiets kan mee in de regionale trein van Arnhem naar Düsseldorf. Deze trein rijdt elk uur en stopt vaak. In Düsseldorf heb je aansluiting op aantrekkelijke treinen:

• lntercitytreinen langs de Rijn richting Bazel;
• Intercitytreinen richting Frankfurt en verder;
• Intercitytreinen richting Stuttgart, Ulm en München;
• Slaaptrein naar München en Innsbrück;
• Slaaptrein naar Passau aan de Donau en Wenen.

Via Heerlen gaat ieder uur een regionale trein, die begint in Maastricht, naar Herzogenrath. In Herzogenrath is een overstap naar Aken.
Via Venlo gaat elk uur een regionale trein naar Düsseldorf, Wuppertal en Hamm.
Vanaf Enschede vertrekt ieder uur een regionale trein naar Münster en een andere regionale trein gaat naar Dortmund.
Vanaf Hengelo vertrekt ieder uur een regionale trein via Osnabrück naar Bielefeld.

Tip
Fiets (alleen tussen Pasen en eind oktober) van Coevorden naar Emlichheim. Reis met een Fietsbus naar Neuenhaus en met de trein naar Bentheim.  Vanaf Nordhorn rijdt een fietsbus naar Lingen. Vanaf Bentheim rijdt een fietsbus naar Gronau (Westf.) en Schuttorf. Meer informatie: www.fietsenbus.de of via telefoonnummer 09 49 05921 - 80350. 

Reizen binnen Duitsland

Binnen Duitsland kunt u op veel lange-afstandsverbindingen (vrijwel alle IC/EC treinen), fietsen meenemen, reserveren is verplicht. Voor € 4,50 kunt u een fietsplaats reserveren in twee aansluitende treinen, u krijgt dan ook een besproken zitplaats in de buurt van uw fiets. Op de ICE kunt u geen fietsen meenemen, behalve waar met nieuwe ICE-4 treinstellen worden gereden (niet tussen Nederland en Duitsland). Deze worden voornamelijk ingezet op de lijnen Hamburg-München en Hamburg-Stuttgart. Dit kan interessant zijn voor wie via Hannover (vanaf de IC Amsterdam-Berlijn) naar Zuid-Duitsland wil. Er gaan nu ook ICE-4 treinen van Hamburg naar München via Osnabrück, Münster, Düsseldorf en Keulen. Deze stations zijn vanuit Nederland goed bereikbaar met regionale treinen. Zie eventueel op de website www.grahnert.de waar en wanneer deze treinen tijden. Het fietsdeel zit in het 2e klasse-rijtuig aan het uiteinde van de trein.

Op alle regionale treinen kunt u de fiets meenemen zonder reservering. Veel regionale treinen beschikken over een speciale gelijkvloerse instap voor fietsen. In sommige regio's is het meenemen van fietsen kosteloos.

Tips

• Tussen 9 juni 2023 en 9 september 2023 rijdt een fietsbus van Münster in het Duitse Westfalen naar een aantal bestemmingen in Zweden. Zie www.bike-und-bus.de . Münster kun je vanuit Nederland met de trein gemakkelijk bereiken vanuit Enschede.
• De Naturparkexpress vervoert fietsen tussen tussen Gammertingen en Blumberg Zollhaus/Donaueschingen langs het westelijk gedeelte van de rivier de Donau. Zie www.Naturpark-Obere-Donau.de .
• Op de site www.bahntrassenradeln.de staat informatie over fietsroutes over en langs voormalige railtrajecten in Duitsland.
• Buslijn 34 van het Regensburger Verkehrsverbund neemt fietsen mee tussen Falkenstein en Regensburg op zaterdagen en zon- en feestdagen vanaf Paaszaterdag tot en met 3 oktober 2019. Tijdens de zomervakantie rijdt deze bus dagelijks. Tussen Falkenstein en Regensburg kan worden (terug)gefietst over een voormalig railtraject. Zie www.rvv.de, zoek op 'Fahrrad'.
• Fietsers langs de Donau kunnen overnachten in een spoorwegrijtuig dat staat opgesteld bij het station Bogen in de buurt van Straubing. Aanmelden kan op Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

 Sinds enkele jaren hebben de TGV’s van Lille naar Parijs geen fietsplaatsen meer. Wel krijgt het materieel van de Thalys na een renovatie plek voor een paar fietsen. Helaas gaat die renovatie tot nu toe erg langzaam en wordt het in gebruik nemen van de nieuwe fietsplekken steeds weer uitgesteld.

Voorlopig blijven de regionale TER-treinen de enige optie voor treinreizigers met fietsen in Noord-Frankrijk.

De internationale reisplanner is niet volledig accuraat voor wat betreft het opzoeken van fietsverbindingen. Gebruik hiervoor de website van de Franse Spoorwegen: als er bij een trein een fietssymbooltje staat mag u in deze trein fietsen ongedemonteerd meenemen. U dient voor alle sneltreinen, TGV’s en nachttreinen verplicht fietsplaatsen te reserveren. Het reserveren van deze fietsplaatsen is mogelijk via de Treinreiswinkel (in combinatie met een boeking voor personen).
Voor fietsers zijn in Franse treinen plaatsen vlakbij de fiets gereserveerd. Fietsplaatsen en deze plaatsen kunnen alleen in combinatie worden geboekt, dat wil zeggen fietsplaatsen zijn in dagtreinen alleen in combinatie met 2e klas ticket (niet 1e klas) en in de nachttrein o.b.v. Lig-6 plaatsen (niet Lig-4 plaatsen) boekbaar.

Voor treinen waarvoor je moet reserveren betaal je een vast bedrag van € 10,- per fiets per trein, ongeacht de afstand.

Het meenemen van fietsen op regionale treinen is kosteloos.

In enkele Franse steden kun je de fiets meenemen in een tram. Dat kan onder andere tussen Lille en Roubaix en tussen Lille en Tourcoing. Verder kan dit ook in de stadstram in Orléans. Je behoeft dan niet te fietsen in centrumstraten met veel ander verkeer.

In Frankrijk rijden enkele TGV’s waarin de fiets mee mag. Ook is het mogelijk om van daaruit de nachttrein naar Spanje te nemen.

Fietsplekken in Franse nachttreinen zijn al jarenlang alleen te boeken in combinatie met een ligplaats in een zespersoons couchette. De boekingssoftware laat geen andere combinaties, zoals een tweepersoons couchette, toe.

Kijk voor meer informatie over fiets en trein in Frankrijk op de site francevelotourisme.com/adviezen/fietsvervoer-franse-treinen. Voor reiservaringen zie ook www.keesswart.nl 

Wie naar Engeland wil kan per boot reizen of met de Eurostar.
In de Eurostar kunnen fietsen alleen gedemonteerd en verpakt mee; of via een peperdure ‘fiets in de trein service’ in enkele treinen tussen Londen en Parijs, mits tijdig geboekt (zie https://help.eurostar.com/faq/nl-nl/vraag/Mag-mijn-fiets-mee-in-de-Eurostar); of met een dure en omslachtige shuttle service (zie https://www.eurotunnel.com/uk/travelling-with-us/vehicles/bicycles).

In de praktijk is het veel handiger en voordeliger om fietsen op de boot mee te nemen. Al kan het lastig zijn om de juiste route naar de bootterminal in Calais te vinden. Voor het meenemen van fietsen in Britse treinen staan een hoop tips op de website recreatief-fietsen.nl

Voor reizen naar Hongarije is fietsvervoer mogelijk in Railjet-treinen vanuit Wenen (o.a. naar Boedapest) en enkele EuroCity-treinen vanuit Praag. Binnen Hongarije is fietsvervoer mogelijk in de meeste binnenlandse IC-treinen, waarbij reservering wel verplicht is. Sneltreinen en regionale treinen nemen meestal fietsen mee, zonder reservering. In regionale treinen is veel fietsruimte.

Treinen richting Kroatie, Servië, Roemenië en Oekraïne vervoeren geen fietsen.

Belangrijke fietsverbindingen:

• Nightjet Hannover/Düsseldorf-Innsbruck, verder per EuroCity naar Italië
• Nightjet Hannover - Zürich met aansluiting op EuroCity naar Milaan 

Binnen Italië is fietsvervoer op lokale en regionale treinen mogelijk voor treinen die gemarkeerd zijn met een fiets-symbooltje in de dienstregeling. Reservering is niet nodig. Een 24-uursticket voor de fiets kost € 3,50. Het is ook mogelijk voor de fiets een tweede klasse-kaartje te kopen (een fiets als passagier). In een juiste verpakking kan de fiets gratis mee. Er zijn regio's met afwijkend beleid. Zie daarvoor het volgende informatieblad op de website van Trenitalia.

Op alle lange-afstandstreinen binnen Italië (Frecce-treinen, IC-treinen en nachttreinen) is fietsvervoer niet mogelijk, tenzij in een juiste verpakking: het vervoer is dan gratis. De fiets moet dan worden geplaatst in de daarvoor bestemde ruimtes in de trein. In het geval er geen ruimte is, kan de fiets elders worden geplaatst, zolang die niet in de weg staat.

De fiets kan ook mee in sommige internationale treinen. Dit kost 12 euro. Een lijst van internationale treinen waarin fietsen mee mogen, vind je hier.

Belangrijke verbindingen met Luxemburg zijn:

• Intercity Brussel - Luxemburg, overstap aangeraden in Brussel Midi
• Interregio Luik - Luxemburg

Binnen Luxemburg mag de fiets gratis mee in de trein, voor bovenstaande verbindingen is een internationaal fietskaartje wel verplicht.

Je kunt naar Oostenrijk reizen met de regionale trein naar Düsseldorf, en vervolgens de Nightjet naar Passau, Linz, Wenen en Innsbruck. Ook is het mogelijk om met de Intercity naar Hannover, te reizen en daar de Nightjet naar Passau, Linz, Wenen en Innsbruck te nemen. Dagtreinverbindingen zijn er via Düsseldorf naar Salzburg, Bregenz en Innsbruck. De EuroCity-/IC-treinen van Düsseldorf naar Klagenfurt v.v. en van Düsseldorf naar Innsbruck v.v. beschikken over een groot fietsenrijtuig en vervoeren ook tandems. Hoewel fietsen mee mogen in alle Railjet-, EuroCity- en Intercity-treinen, is reservering verplicht. Dit is mogelijk via de Treinreiswinkel. Regionale en lokale treinen (S-Bahn, REX) nemen fietsen mee zonder reservering. Op een aantal lokale trajecten bieden de Oostenrijkse Spoorwegen (ÖBB) de mogelijkheid tot specifiek toeristisch fietsverkeer in de vorm Regio-Biking; zie hier voor Regio-Biking in Tirol. Voor fietsers over het bekende Donau-fietspad laat de ÖBB een speciale trein met grote transportcapaciteit voor fietsen rijden; de Radtramper Donau.

In Denemarken, Noorwegen, Finland en Estland kan de fiets mee in de meeste treinen.

Voor de reisbestemming Oslo kun je naar Noord Denemarken reizen en daarna met een veerboot onder andere door de Oslofjord naar Oslo.

Er vaart ook een bootdienst van de Eemshaven naar Kristiansand in Noorwegen. Zie www.hollandnorwaylines.com.

Verder kun je per zeilschip reizen tussen Nederland en Noorwegen en eventueel nog verder naar Spitsbergen, IJsland en Groenland. Zie www.Anne-Margaretha.nl

De Zweedse Staatsspoorwegen (Statens Järnvägar) nemen geen fietsen mee. Vanuit Kopenhagen nemen Deense treinen (Öresundståg ) fietsen mee naar Gotenburg, Kalmar en Karlskrona. Je kunt ook onderweg uitstappen. Een aantal regionale treinvervoerders neemt wel fietsen mee. Oriënteer je van te voren. Voor wie de fiets wil meenemen naar Stockholm is het volgende mogelijk:

• Reis met de Öresundtåg van Kopenhagen naar Kalmar. Vanaf Kalmar rijdt een bus met fietsvervoer van Kalmar Länstrafik naar Västervik. Van Västervik rijdt de bus met fietsvervoer van Västervik-Express naar Stockholm.
• Reis naar in Noord Denemarken. Vaar met een veerboot naar Göteborg. In deze plaats rijden de bussen met fietsvervoer van Västervik Express naar Västervik.  Vervolgens kun je met een bus met fietsvervoer van hetzelfde bedrijf naar Stockholm reizen.

In de zomermaanden kun je met een stoomboot van Mälarentrafik over het meer Mälaren verder reizen inclusief fiets onder andere naar Västerås.

Met Finnlines kun je varen tussen Travemünde in Duitsland en Helsinki. Zie www.finnlines.com. Fiets vanaf de veerhaven in Helsinki naar het station Vuosaari (Nordsjö) van de metro van Helsinki, zet daar je fiets in de metro naar het centraal station van Helsinki (Rautatieasema )

Vanuit Helsinki kun je met een veerboot naar Tallinn in Estland overvaren. In Estland kun je de fiets meenemen in de lagevloertreinen. De personentreindienst tussen Pärnu en Lelle is echter in 2018 opgeheven vanwege de slechte staat van de bovenbouw.

Tips

• Op de site cyklabanvall.nu staan fietsroutes over en langs allerlei railtracés in Zweden en op het eiland Bornholm. Dit is een site in het Zweeds. Gebruik zo nodig de vertaalfunctie van een zoekmachine.
• Tussen 9 juni 2023 en 9 september 2023 rijdt een fietsbus van Münster in het Duitse Westfalen naar een aantal bestemmingen in Zweden. Zie www.bike-und-bus.de . Münster kun je vanuit Nederland met de trein gemakkelijk bereiken vanuit Enschede.
• In Helsinki kun je een fietstocht maken over het fietspad dat is aangelegd op het voormalige traject van de havenspoorweg.

• Op Jutland ( Denemarken ) een fietsroute aangelegd tussen Horsens en Silkeborg. Zie het artikel in de Vogelvrije Fietser winter 2023.

Belangrijke verbindingen met Zwitserland zijn:

• Directe EuroCity-treinen vanaf Düsseldorf
• Nachttrein naar Zürich vanuit Hannover

• Er rijdt nu ook een NightJet van Amsterdam naar Zürich, die aanzienlijk meer ruimte heeft voor fietsen (13 i.p.v. 3, zie https://www.nightjet.com/nl/angebote/fahrradmitnahme).

Binnen Zwitserland kun je je fiets meenemen in alle treinen (behalve TGV/ICE-treinen en EC-treinen van/naar Italië). In de Glacier Express en Bernina Express is fietsvervoer niet mogelijk, er rijden op deze trajecten wel regionale treinen die fietsen meenemen. Verder is fietsvervoer mogelijk in vrijwel alle Postbussen (achterop), boten en bergbanen. Een binnenlands fietskaartje kost vol tarief 20 frank.