
Gestrand in het buitenland
Stel je voor: je bent op vakantie geweest met de trein. Comfortabel en lekker milieubewust. Na een fijne vakantie sta je met je tas vol souvenirs te wachten op de trein naar huis. En dan hoor je het omroepbericht: de trein is defect en zal helaas niet rijden. Wat nu?
Je hebt rechten
Als internationale reiziger sta je er niet alleen voor in geval van pech. Of je nu reist met bus, trein of boot. Waar je als treinreiziger recht op hebt, is vastgelegd in Europese verordening nummer 2021/782: dit kan handig zijn om te weten mocht het nodig zijn achteraf een klacht in te dienen of om compensatie te vragen. Als je reist met de langeafstandsbus, is het verordening nummer 2011/181 dat je moet noteren. Voor bootpassagiers verordening 1177/2010.

Is het een doorgaand ticket?
Wanneer je met de auto op reis gaat, stap je in bij je voordeur en uit op je bestemming. Los van de stress van een lange rit op de drukke weg, is dit maar al te simpel. Met andere vervoersmiddelen is het iets ingewikkelder. Want misschien reis je bijvoorbeeld met een trein van Eurostar naar Parijs en daarna verder met een trein van de SNCF. Dan krijg je twee tickets toegestuurd en zijn deze tickets niet “doorgaand”. Dat betekent dat wanneer je door vertraging van Eurostar de trein van SNCF mist, je alleen geld terug kan krijgen van het ticket van de vertraagde trein van Eurostar. De SNCF trein van je andere ticket vertrok tenslotte op tijd, alleen zonder jou aan boord. Je gemiste aansluiting is dan letterlijk jouw probleem.
Treinbedrijven en ticketverkopers moeten je vóór de verkoop informeren of je ticket wel of niet doorgaand is. Als zij je informeren dat er geen sprake is van een doorgaand ticket dan mag dat. Check dit dus altijd! De verkoper moet wel zelf bewijzen dat jij die informatie hebt gehad. Voor treinreizen naar Duitsland geldt dat tickets gekocht bij NS of DB vrijwel altijd doorgaand zijn.
Bij een reis met een niet-doorgaand ticket is het verstandig om voor een flinke overstaptijd te zorgen om vertragingen te kunnen opvangen. Gaat het toch mis en heb je geen doorgaand ticket? Vraag dan altijd het vervoerbedrijf om een oplossing. Uit coulance mag je vaak alsnog met de volgende trein mee. Zo zijn er vervoerders die zich hebben aangesloten bij de AJC (Agreement on Journey Continuation). Dat is echter geen recht, alleen een coulanceregeling en het geeft je ook geen recht op verdere compensatie. Meer over AJC vind je hier.
Vertraging
Als de bus, trein of boot uitvalt of een hele grote vertraging heeft , moet de vervoerder je verder helpen. Bij de trein gaan je rechten in bij een verwachte vertraging van minimaal een uur. Bij de bus is dit twee uur. Bij de boot is het 90 minuten. Dit geldt niet bij overmacht zoals bijvoorbeeld extreme weersomstandigheden.
Waar heb je dan recht op als je door vertraging of een annulering wordt verrast?
Bij bovengenoemde vertragingen mag je de volgende keuze maken:
- Het afbreken van je reis en het niet afgelegde deel terugbetaald krijgen
- Terug naar je vertrekpunt reizen en het hele ticket terugbetaald krijgen
- Je reis voortzetten.
- Je reis voortzetten met een vervangende, gelijkwaardige verbinding bij de eerstvolgende gelegenheid bij dezelfde vervoerder(s).
- En specifiek voor de trein: Je reis voortzetten met een vervangende, gelijkwaardige verbinding op een latere datum wanneer het jou schikt. De vervoerder kan je dus niet verplichten de volgende dag te reizen als dat jou niet schikt. Je mag je reis onder vergelijkbare omstandigheden op een ander moment maken zonder daarvoor (extra) te hoeven betalen.
Verder reizen met een alternatieve verbinding
Het zou dus kunnen dat je in een andere trein, bus of boot stapt dan eigenlijk gepland. In dit geval adviseren we je bij de vervoerder te vragen om op je kaartje aan te tekenen dat je trein, bus of boot was vertraagd of opgeheven. Ook moeten zij, voor zover nodig, het kaartje geldig maken voor de nieuwe reisroute. Dit voorkomt vragen van medewerkers in de volgende trein, bus of boot.
Je gebruikt voor de voortzetting van je reis hetzelfde vervoersmiddel en dezelfde vervoerder. Bij een uitgevallen trein kijk je dus naar de eerstvolgende treinverbinding van dezelfde vervoerder, bij een uitgevallen bus ben je aangewezen op de volgende busverbinding. Het voortzetten van de reis met een vervangende verbinding of via een andere route mag jou als reiziger niets extra’s kosten.
Een uitzondering geldt hier voor de trein: Indien een vervoerder je niet binnen 100 minuten na de geplande vertrektijd informeert, mag je zelf vervangend vervoer regelen en is de vervoerder verplicht je de redelijke kosten te vergoeden. Let op dat het gaat om het geven van informatie, niet om het organiseren van vervangend vervoer. Als de vervoerder bijvoorbeeld binnen 100 minuten mededeelt dat er na 200 minuten vervoer komt, krijg je geen kosten vergoed als je zelf sneller iets kunt regelen.
De regeling voor het voortzetten van je reis geldt ook voor treinkaartjes met “treinbinding” (alleen geldig in een bepaalde trein), zoals die er veel zijn in Frankrijk en Duitsland. Ook voor EuroCity en EuroCity Direct worden veel treinkaartjes met treinbinding verkocht. De oorzaak van de gemiste aansluiting of de treinuitval mag uiteraard niet de schuld van de reiziger zijn. Als je door eigen schuld te laat op het station verschijnt, heb je deze rechten niet.
Oh nee, gestrand!

Het kan zijn dat er helemaal geen plaats is in de volgende bus. Of dat juist de laatste trein is uitgevallen. In dat geval sta je dus langer vast op je vakantiebestemming. Maar ook dan heb je recht op hulp. De vervoerder moet alternatief vervoer aanbieden of een overnachting wanneer dit noodzakelijk is geworden. Zo’n overnachting kan wel vele vormen hebben. Een hotel vinden in Parijs voor honderden gestrande reizigers zal hartje zomer geen eenvoudige opgave zijn. In het verleden hebben spoorvervoerders in zo’n geval wel eens reizigers aangeboden te slapen in een stilstaande trein. Voor bootpassagiers geldt dat de vergoeding voor een hotel door de vervoerder mag worden beperkt tot maximaal 80 euro per nacht en maximaal 3 nachten. Alternatief vervoer kan bijvoorbeeld ook een taxi zijn. Vraag hier altijd om bij de vervoerder en regel het niet zomaar zelf want dan krijg je wellicht niet je geld terug.
Geld terug bij vertraging
Bij grote vertragingen heb je naast deze hulp ook recht op een (gedeeltelijke) terugbetaling van je ticket. Bij bootreizen van maximaal vier uur en bij alle treinreizen is dit 25% van het aankoopbedrag vanaf een uur vertraging en 50% bij twee uur vertraging. Bij de bootreizen langer dan vier, acht of vierentwintig uur mag de vertraging respectievelijk twee, drie of zes uur zijn voordat 25% van het aankoopbedrag wordt terugbetaald en 50% bij een vertraging die dubbel zo lang duurt. Er wordt uitgegaan van het deel van het aankoopbedrag voor een enkele reis. Ook bij een reispas zoals Interrail of abonnement heb je recht op een redelijke vergoeding. De hoogte daarvan wordt door de vervoerder bepaald.
Geld terug bij vertraging is aan te vragen via de website van de treinvervoerder of bootmaatschappij. Je kunt een tegoedbon krijgen, maar je hebt als reiziger het recht om geld terug te vragen. De voorwaarden van de tegoedbon moeten flexibel zijn, met name wat betreft de geldigheidsduur en de bestemming. De waarde van de tegoedbon is vaak iets hoger dan als je geld terugvraagt.
Bij langeafstandsbussen geldt dat je echt een klacht zal moeten indienen om een deel van je geld terug te krijgen, je zult dan minimaal twee uur vertraging moeten hebben. Voor langeafstandsbussen is er overigens geen wettelijk verplichte geld-terug-bij-vertraging regeling. Als de vervoerder je echter geen keuze biedt tussen voortzetting van de reis of volledige terugbetaling heb je bij een vertraging van meer dan twee uur wel recht op 50% van de prijs van het vervoerbewijs.
Je hebt geen recht op een vergoeding als er sprake is van buitengewone omstandigheden die geen verband houden met de exploitatie zoals extreme weersomstandigheden of grote natuurrampen of als je zelf schuldig bent aan de vertraging of door gedrag van derden zoals personen op het spoor, kabeldiefstal, inzet van politie, sabotage, terrorisme of noodgevallen aan boord. Bij stakingen en infrastructuurproblemen die zijn ontstaan door het handelen of nalaten van beheerders van de infrastructuur of stations heb je wel recht op vergoeding.
Compensatie aanvragen kan via de volgende webpagina's:
- Ticket gekocht bij NS International
- Ticket gekocht bij Eurostar
- Ticket gekocht bij Deutsche Bahn
- Ticket gekocht bij Flixbus
Waar heb ik nog meer recht op?
Je hebt recht op goede informatie. Sta je erg lang te wachten, dan heb je recht op eten en drinken. Heel duidelijk zijn deze regels niet, officieel moet het “in verhouding” zijn met de vertraging. Dus sta je urenlang op een station vast, dan mag je wel wat eten en drinken verwachten.
Heb je het gevoel dat je niet hebt gekregen waar je recht op hebt? Kost het veel moeite om compensatie te krijgen? Dien altijd een klacht in bij de vervoerder. Meld jezelf ook bij Rover, wij houden graag de vinger aan de pols en kunnen helpen wanneer het niet naar wens verloopt. Gelukkig verlopen de meeste reizen gewoon prettig en zonder problemen. Wij wensen je alvast een goede reis!
Veelgestelde vragen
De EU-verordening spreekt over langeafstandsbussen als de reisafstand minimaal 250 kilometer is.
Worden beide treindiensten geëxploiteerd door dezelfde spoorwegonderneming? Dan moet deze je een doorgaand ticket aanbieden volgens artikel 12 van de verordening. Anders geldt dat de spoorwegonderneming een inspanningsverplichting heeft om doorgaande tickets aan te bieden en daartoe samen te werken met andere spoorwegondernemingen. Maar je hebt bij verschillende vervoerders dus geen recht op een doorgaand ticket.
Koop je je tickets in één enkele handelstransactie van een spoorwegonderneming, dan is volgens hetzelfde artikel van de verordening overigens weer wel sprake van een doorgaand ticket. Maar verkopers kunnen er ook in dit geval onderuit. Als zij je informeren dat er geen sprake is van een doorgaand ticket dan mag dat.
Transactiekosten mogen niet in mindering worden gebracht van de vergoeding. Wel mag de vervoerder uitgaan van een drempel van 4 euro voordat er vergoed wordt.
De grens voor geld terug bij vertraging voor treinen ligt bij een uur. Voor reizen binnen Nederland geldt een gunstiger regeling en heb je al recht op geld terug bij vertraging vanaf 30 minuten. Bij de IC Direct en bij de Arriva-treinen in Limburg is dit vanaf 15 minuten.
Voor treinreizigers met een reispas (zoals Interrail) of een abonnement is er nog een uitzondering. Indien je tijdens de geldigheidsduur van de reispas of het abonnement herhaaldelijk vertragingen van minder dan 60 minuten voorkomt, dan mogen deze vertragingen worden samengeteld volgens de EU-verordening. Er is echter nergens gedefinieerd hoe vaak dit dan zou moeten gebeuren. Het is aan de spoorwegonderneming om te bepalen hoeveel vergoeding je in dit geval krijgt.
Nee, je mag niet in een lagere vervoerklasse worden vervoerd, tenzij dit de enige beschikbare alternatieve reismogelijkheid is.
Ja, als je met dezelfde vervoerder met een andere gelijkwaardige verbinding sneller op je bestemming kunt komen dan mag dat.
Nee, in principe is de alternatieve verbinding met hetzelfde vervoermiddel en met dezelfde vervoerder. Je vervoerder kan wel opdracht geven aan een andere vervoerder om jou te vervoeren en dit kan ook een andere vervoerwijze zijn (bijvoorbeeld een bus in plaats van de trein). Dat is de vervoerder echter niet verplicht. Je kan er als reiziger wel om verzoeken. Als je toestemming krijgt dan vergoed de vervoerder de kosten. Dit hoeft de vervoerder niet te doen als je geen toestemming hebt gekregen.