Wat zijn de kansen voor een busverbinding Maasmechelen-Sittard?

Met het uit 2014 daterend Spartacusplan wilde men het openbaar vervoer in Belgisch-Limburg  verbeteren. Helaas is tot op heden hiervan nog niets gerealiseerd. Het project behelst de heropening van voormalige spoorlijnen en de aanleg van nieuwe tram- en snelbuslijnen. Daarnaast moeten diverse bestaande spoorverbindingen een hogere frequentie krijgen.

Het is de bedoeling dat er drie tramverbindingen worden gerealiseerd waarbij voor de aanleg van het tramtracé gedeeltelijk gebruik wordt gemaakt van de spoorbeddingen van de in het verleden opgebroken spoorlijnen. Daar waar nimmer treinen hebben gereden zullen uiteraard trambanen moeten worden aangelegd.

De volgende tramlijnen zijn voorzien:

• Lijn 1: Tram Hasselt - Maastricht
• Lijn 2: Tram Hasselt - Genk - Maasmechelen
• Lijn 3: Tram Hasselt – Lommel – Overpelt - Neerpelt

De Vlaamse minister van Mobiliteit Lydia Peeters(Open VLD), tevens burgemeester van de grensgemeente Dilsen-Stokkem, wil vanaf 2023 trambussen laten rijden tussen Hasselt, Genk en Maasmechelen. Conform het Spartacusplan zou de zojuist geschetste verbinding een tramverbinding worden maar sinds de lancering van het plan in 2014 is deze verbinding een stille dood gestorven. Een grensoverschrijdende OV-verbinding met trambussen tussen Maasmechelen en Sittard die onderweg zal stoppen in Stein en op de Brightlands Chemelot Campus is een stuk laagdrempeliger en is ten opzichte van een tramverbinding kostentechnisch interessanter; immers de bouwkosten van een internationale tramlijn vallen fors hoger uit ten opzichte van een trambusverbinding. 

Volgens de Stichting “Geen Grens” is er zeker behoefte aan een goede openbaar vervoerverbinding tussen Nederlands en Belgisch Limburg. In de agglomeraties Hasselt en Sittard-Geleen wonen genoeg mensen voor een grensoverschrijdende trambus. Deze verbinding kan bijdragen aan de versterking van de grensoverschrijdende samenwerking op economisch, cultureel en toeristisch vlak en op het gebied van onderwijs.

Uit het door de TU Delft en in opdracht van de Stichting “Geen Grens” uitgevoerde onderzoek, blijkt dat er dagelijks minimaal 1300 en maximaal 7600 passagiers van de verbinding gebruik zullen maken. De exploitatie van een tramverbinding tussen Hasselt en Sittard-Geleen is volgens het datzelfde onderzoek te duur, maar voor een trambus van Hasselt via Genk en Maasmechelen naar Sittard-Geleen, een bus die over vrij liggende busbanen rijdt, bestaan er wel mogelijkheden. In ieder geval is Rover-Limburg een voorstander van een OV-verbinding tussen Sittard-Geleen en Maasmechelen.

De kritiek uit België is wel dat de trambus niet overal over een busbaan kan rijden en dat de trambus daar bij filevorming dus vertraging kan oplopen en door het verschil in snelheid tussen tram en de trambus wordt de rijtijd ook langer. Het Spartacusplan is een netwerkmodel en het doel is dus niet alleen om een verbinding tussen twee plaatsen mogelijk te maken maar ook het realiseren van een verbindingen tussen knooppunten inclusief het bieden van optimale overstapverbindingen. Maar als er straks trambussen worden ingezet dan wordt het moeilijk uitvoering te geven aan het gewenste ov-net daar de trambus een voertuig is voor stedelijk HOV en derhalve geen streekbus. Door het getouwtrek rond de keuze met welk type vervoermiddel er t.z.t. in België gereden gaat worden bestaat er dit moment nog veel onduidelijkheid over de invulling van de hierboven vermelde plannen.